Werken in de thuiszorg

We hebben tot op de dag van vandaag te maken met onderliggende ontwikkelingen in de langdurige zorg. Neem de ‘dubbele vergrijzing’ – meer ouderen die gemiddeld steeds ouder worden – groeiende personeelstekorten, stijgende kosten en te lange wachtlijsten. Steeds meer ouderen kiezen ervoor om veilig en gezond thuis te blijven wonen. Is thuiswonen een goed alternatief voor een plek in het verpleeghuis? Volgens de Vrije Universiteit in Amsterdam wel. 

Uit onderzoek blijkt dat ouderen gemiddeld langer leven door thuiszorg, dan ouderen in het verpleeghuis. Vooral de verhuizing naar een verpleeghuis kan een flinke klap zijn voor de vaak kwetsbare ouderen: de routine is weg en de omgeving veranderd. Dit heeft rechtstreeks effect op de levensjaren van een ouder. Om zo lang mogelijk thuis te kunnen wonen, is het altijd belangrijk om te bepalen welke zorg er nodig is. Het is dus niet zo dat zorgmedewerkers van verpleeghuizen minder goede zorg leveren. Iedere zorgvraag is anders, en zo is ook iedere cliënt anders. 

Wat is thuiszorg?
Thuiszorg is een zorgsoort die aangeboden wordt bij de mensen thuis. Zo kan het gaan om de verpleging en verzorging van mensen in de thuissituatie of mensen die hulp nodig hebben bij het huishouden. Deze mensen kunnen om verschillende redenen behoefte hebben aan thuiszorg. Bijvoorbeeld vanwege hun leeftijd, een ziekte of een handicap.

Alleen, met een team
Wat je rol ook is, als zorgprofessional in de thuiszorg maak je het leven van een cliënt beter én gemakkelijker. Het betekent vaak zelfstandig werk: je maakt deel uit van een team, maar werkt alleen en in het huis van je cliënt. Maar om de juiste zorg te bieden en tot een eenduidig beleid te komen, is een goede samenwerking ook noodzakelijk: je hebt niet altijd alleen te maken met de cliënt die zorg nodig heeft, maar ook met de mantelzorger met wie je nauw samenwerkt. De kwaliteit van zorg komt dus tot stand door goed onderling contact.

Rollen en competenties

Verschillende rollen
(Wijk)verpleegkundigen, Verzorgenden-IG en EVV-ers kunnen verschillende taken op zich nemen. Hierover maken zij afspraken. Deze taken zijn onder te verdelen in rollen die zij in de zorgverlening spelen:

• Persoonlijk begeleider
  Als persoonlijk begeleider stel je je op als vertrouwenspersoon van de cliënt. Je kent de vraag en zorgt ervoor dat anderen op de hoogte zijn van de wensen en behoeften van je cliënt.
  
  
• Belangenbehartiger
  In je rol als belangenbehartiger ga je in overleg met anderen. Op die manier zorg je ervoor dat je cliënt de zorg en ondersteuning krijgt die hij of zij wenst.
  
  
• Bedenker van oplossingen
  Samen met je cliënt en eventueel diens familie zoek je antwoorden op de vragen van je cliënt.
  
  
• Samenwerker
  Je hebt anderen nodig en anderen hebben jou nodig. Daarom werk je samen met directe collega's en andere disciplines om de wensen van je cliënt te realiseren. Je stemt met elkaar af en inspireert elkaar.
  
  
• Beroepsbeoefenaar
  Je werkt aan je eigen motivatie en je neemt verantwoordelijkheid voor de ontwikkeling van je vakbekwaamheid.

Verschillende competenties
Naast de verschillende rollen die je als zorgprofessional kan hebben, moet je ook beschikken over bepaalde vaardigheden. De beroepen van verpleegkundige en verzorgende worden daarom beschreven in zeven competentiegebieden, gebaseerd op de systematiek van de CanMEDS (Canadian Medical Education Directions for Specialists). Binnen elk CanMEDS-gebied moet de verpleegkundige of verzorgende beschikken over bepaalde competenties: een set aan kennis, vaardigheden en houding. Via deze link van Zorg voor Beter vind je een handig overzicht van de zeven competentiegebieden.

Voorbeeld
Een goed voorbeeld van zo’n competentie is het signaleren van (verborgen eenzaamheid). Wanneer een ouder thuis blijft wonen, bestaat er een kans dat zij mensen in hun omgeving kwijtraken. In veel gevallen is het de partner die opeens niet meer in de buurt is en andere familieleden hebben vaak een eigen dagbesteding, waardoor de sociale contactmomenten verminderen. Ook kan eenzaamheid toenemen vanwege eigen gezondheidsproblemen. Denk bijvoorbeeld aan verslechtering van het gehoor, de ogen, de mobiliteit en het geheugen. Door deze verslechteringen komt het voor dat het onderhouden van vriendschappen moeizamer verloopt. Door schaamte wordt er weinig over deze eenzaamheid gepraat. 

Wat kan je als zorgprofessional doen tegen eenzaamheid?
Als je wat langer bij een cliënt thuiskomt, zal je sneller merken of degene eenzaam is of niet. Vaak kom je erachter door de persoon vragen te stellen, een luisterend oor te bieden en ze het gevoel van vertrouwen te geven. Let er wel op dat het belangrijk is om bij vermoedens van eenzaamheid altijd even een stapje terug te doen en te bedenken wat er werkelijk speelt. Daarbij is het als zorgprofessional niet primair je taak om eenzaamheid te voorkomen, maar het is goed er iets mee te doen als je het signaleert. Probeer bijvoorbeeld eens te achterhalen waar iemand écht gelukkig van wordt. Misschien kan je helpen met het zetten van een eerste stap: soms verwachten we in het kader van zelfmanagement en eigen regie dat iemand het helemaal zelf moet doen, maar dat steuntje in de rug kunnen ze vaak goed gebruiken! 

Een diverse baan

De zorg die je thuis verleent is enorm divers. Niet alleen zorg je voor allerlei verschillende mensen van verschillende leeftijden en culturen, maar ook verleen je allerlei vormen van zorg. Hierbij kan je denken aan bijvoorbeeld kortdurende-, chronische-, oudere- of palliatieve zorg.  

Elke zorgvraag is anders
Diversiteit in de thuiszorg is een feit, maar ook de zorgvraag zelf is divers. Waar je bij de ene persoon helpt met wassen en aankleden, is het bij de volgende cliënt misschien juist vooral het toedienen van medicatie waar het om draait. Juist doordat de thuiszorg eigenlijk alle vormen van zorg biedt, heb je hier ook de meeste afwisseling. Je weet vooraf nooit hoe je dag verloopt, maar ook niet wanneer een zorgvraag wegvalt door bijvoorbeeld herstel, opname in een verpleeghuis of overlijden. Dit brengt veel kansen met zich mee, maar ook de verantwoordelijkheid om van deze kansen gebruik te maken.

Een innovatieve baan

Zoals eerder benoemd hebben we te maken met ontwikkelingen als dubbele vergrijzing en personeelstekort. Deze ontwikkelingen vergroten de noodzaak om nieuwe dingen te bedenken, zodat ouderen langer thuis kunnen wonen en minder hulp nodig hebben. Zorg- en welzijnsorganisaties innoveren niet alleen om meerwaarde te bieden voor cliënten/patiënten en medewerkers, maar ook om toekomstbestendig te zijn door slimme inzet van zorg en arbeid. Laten we eens kijken naar zulke actuele innovaties die ons langer zelfstandig houden.

E-health en slimme oplossingen
E-health kan ondersteunen om zelfstandig te blijven wonen. Bijvoorbeeld door te beeldbellen met je zorgverlener, online je recept te vernieuwen of online inzage in het patiëntendossier. Ook doet VR het erg goed. Uit onderzoek van de KU Leuven blijkt dat ouderen positief zijn over de inzet van VR, ondanks de mindere kennis over nieuwe technische foefjes bij deze generatie. VR kan bijvoorbeeld worden ingezet bij eenzaamheid of dementie, door levensechte 3D-situaties te creëren, maar ook kan VR de fysieke conditie verbeteren met bewegingsoefeningen. Andere slimme oplossingen zijn Smart Glasses, waarbij een ingebouwde camera het mogelijk maakt om op afstand mee te kijken bij een behandeling, maar kan bijvoorbeeld ook worden gebruikt om studenten te begeleiden in praktijksituaties.

De kracht van thuis
Steeds meer organisaties geloven in de kracht van thuis. Waar het voor de meeste mensen gebruikelijk is om voor een behandeling met chemotherapie naar het ziekenhuis te gaan, kan je tegenwoordig ook een deel van de chemotherapie thuis krijgen. Dit geeft oncologieverpleegkundigen de mogelijkheid om sneller te anticiperen op hulpvragen of behoeften die er zijn. Naast de chemotherapie, zijn er ook andere behandelingen thuis te ontvangen. De zorg verplaatst zich de komende jaren steeds meer vanuit het ziekenhuis naar thuis. Technologische ontwikkelingen maken het steeds makkelijker intensiever samen te werken.

Innoveren is vernieuwen
Innovaties zijn voor de zorgmedewerkers zelf ook interessant. Je bent namelijk veel in de omgeving van de cliënt en dan pas zie je welke positieve impact technologische innovaties kunnen hebben. Maar, innoveren doe je niet alleen op technologisch gebied. Ook het verbeteren van de kwaliteit van de zorg op de afdeling is elke keer weer een vernieuwingsproces. 

Het is belangrijk dat zorginstellingen die gebruik (willen) maken van zorg technologie een duidelijke visie ontwikkelen. Goed luisteren naar zorgmedewerkers is hierbij essentieel: doordat je medewerkers vraagt technologie te testen, kan je toetsen wat meerwaarde heeft voor zowel de zorg medewerker als de cliënt.

 Vacatures in de thuiszorg

Heeft dit artikel jou aan het denken gezet en lijkt het je leuk om kennis te maken met de thuiszorg? Ik begeleid jou graag naar de ideale match! Bekijk hier de vacatures in de thuiszorg.