Catrien Creuwels is specialist arbeidsbemiddeling Zorg & Welzijn bij Akkolade. Haar mooiste uitdaging is om écht maatwerk te leveren in vraag en aanbod: “Ik probeer goed te kijken wie de persoon echt is, zo heeft iedereen een eigen karakter, achtergrond, ambitie en behoefte. Aan de hand daarvan probeer ik de juiste persoon op de juiste plek te krijgen.”
Hoe ziet het verpleeghuis van de toekomst eruit?
Nederland vergrijst en er worden veel mensen tegelijk ouder. Hoe ziet het verpleeghuis van de toekomst er eigenlijk uit? Om die vraag te kunnen beantwoorden, moeten we eerst kijken wat het beeld is van de ouderen van de toekomst. De NZA deed er onderzoek naar in relatie tot de vraag wat dit betekent voor de toekomstige verpleeghuiszorg.
De oudere van de toekomst
De oudere van 2050 is iemand die is opgegroeid in vrijheid, veel technische ontwikkelingen voorbij heeft zien komen en veel kennis heeft van de wereld. Deze oudere is zelfbewust, maakt duidelijke keuzes en weet wat hij/zij wil. Ze willen niet veel concessies doen aan het leven, ook niet als zorg nodig is. Ze gaan altijd op zoek naar het optimale leven en dit is ook de reden dat zij zo lang mogelijk thuis willen wonen. Helaas komt ouderdom met gebreken en ‘de ouderen van de toekomst’ zijn daarom vaker alleen. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek is het aantal alleenwonende 80-plussers in 2040 verdubbelt tot 750.000. Er ontstaat een toenemende vraag naar mantelzorgers, echter nemen deze in aantal af.
Het steeds ouder worden heeft gevolgen voor de complexiteit van de zorgvraag en de ziektelast. Om te beginnen zal men meer last krijgen van ouderdom gerelateerde klachten, die veelal chronisch van aard zijn. Daarnaast krijgt men ook vaker meerdere aandoeningen tegelijkertijd oftewel (complexe) multi-morbiditeit. Dementie zal in de toekomst de grootste ziektelast veroorzaken.
Het verpleeghuis van de toekomst
Maar wat is dan die toekomst van het verpleeghuis? We worden steeds ouder, blijven langer thuis wonen en krijgen steeds meer ondersteuning van technische middelen zoals zorgrobots, slimme meters en valalarmen. Dit alles heeft gevolgen voor de toekomst van verpleeghuizen. Als het thuis niet langer gaat moet men denken aan een beschermde woonvorm.
Toekomstbestendige woonvormen zijn in meerdere varianten denkbaar. Er zijn grootschalige verpleeghuizen, maar er wordt de laatste tijd ook veel ontwikkeld op het gebied van kleinschalige woonvormen. De voorkeur is in grote mate afhankelijk van de persoon, de locatie en soms van de financiële mogelijkheden.
Het verpleeghuis van de toekomst moet toegerust zijn op de oudere mens van de toekomst en diens zorgvraag. Zoals eerder besproken zal er sprake zijn van al dan niet complexe multi morbide zorgvragen. Daarnaast zal het (veelal) gaan om dementerende ouderen. Doordat ouderen langer thuis blijven wonen, is het niet ondenkbaar dat het gaat om dementie in een vergevorderd stadium. Het verpleeghuis van de toekomst dient hierop in te spelen.
Een ander aandachtspunt is het investeren op personeel en het aantrekken van mantelzorgers en vrijwilligers.
Techniek voor het verpleeghuis van de toekomst
Daarnaast is er technisch steeds meer mogelijk om de zorgprofessional te ondersteunen. Wat zijn de kansen van deze zogenoemde domotica en robotica voor het verpleeghuis van de toekomst?
Binnen de domotica zijn er uitgebreide mogelijkheden op het gebied van signalering, bewaking, monitoring en alarmering. Sommige sensoren kunnen los gebruikt worden, maar ook kan veel in nieuwbouw worden verwerkt. Dit kan ook een belangrijke rol gaan spelen bij vrijheids-beperkende maatregelen bij dementiezorg. In dit geval kan de domotica per bewoner persoonsgebonden worden ingezet en kan daar in mate van toepassing worden gevarieerd. Een andere kans is het inzetten van domotica voor het creëren van (gevoelsmatige) vrijheid voor de cliënt: hierbij kan door middel van een polssensor en ingestelde leefgebieden, de cliënt zich vrij begeven in een voor de cliënt individuele leefomgeving. Dit kan variëren van enkel de afdeling naar het restaurant en buiten, waarbij er ook een gps ingesteld worden. Afdelingen zijn hierdoor niet meer zichtbaar gesloten, waardoor naast de cliënt bijvoorbeeld ook familie en zorgpersoneel zich vrij door het gebouw kunnen begeven.
Robotica en andere smarttechnologie kan ook voor welzijnsdoeleinden worden ingezet. Deze technologie biedt activiteiten op het gebied van beweging, spellen, zingen en braintraining. Daarnaast zijn er mogelijkheden om het eigen verleden beeldend te maken voor cliënten door middel van foto’s aangedragen door familie. Voorbeelden van welzijnstechnologie op dit moment ingezet zijn “Zora de zorgrobot” , “de Tovertafel”, “SilverFit” en smart-tv’s. Robotica biedt veel mogelijkheden voor de toekomst. In andere sectoren wordt op dit moment geëxperimenteerd met het inzetten van robotica in de zorg. Echter vraagt het menselijke karakter van de verpleeghuiszorg om een andere benadering. Het gaat daarbij om een intensieve samenwerking tussen het menselijk handelen en robotische ondersteuning.
De plek van het verpleeghuis van de toekomst in de samenleving
Het verpleeghuis zal eigenlijk geen verpleeghuis zijn, maar het middelpunt van een levendige zorgcommunity in de wijk. Zo is de aanwezigheid van een kleine dementievriendelijke buurtsuper fijn voor de bewoners van het verpleeghuis, maar ook voor de bewoners van de omliggende wijk. Het verpleeghuis biedt ruimte aan een wijkcentrum, waar de bewoners komen voor dagbesteding en waar de buurtbewoners ook kunnen deelnemen aan (dezelfde) activiteiten. Daarvoor betalen ze of kunnen als tegenprestatie vrijwilligerswerk doen. Ook kan gedacht worden aan het beschikbaar stellen van appartementen in het complex aan jongeren, waarbij de gedachte is dat deze ondersteuning kunnen bieden aan de bewoners. Bijvoorbeeld een lagere huur waar dan commitment aan bepaalde ondersteunende voorwaarden tegenover staat. Het restaurant binnen het verpleeghuis is eveneens beschikbaar voor mensen uit de wijk. Zo maak je makkelijker verbinding met de wijk (en de maatschappij) en biedt dit perspectief voor het creëren van een netwerk van mantelzorgers of vrijwilligers.
Toe aan een nieuwe uitdaging in de zorg?
Werken in de zorg- en welzijnsector zal door de toenemende vergrijzing alleen maar belangrijker worden. Er zijn niet alleen extra handen nodig, maar ook specialisten die beleid bepalen en met vernieuwende, toekomst bestendigde ideeën durven te komen. Het thema ‘efficiënt werken in de zorg’ zal de komende jaren een leidend begrip vormen. Wil jij onderdeel uitmaken van dit belangrijke kantelpunt in de zorg? Bekijk dan direct onze vacatures of neem contact op om jouw mogelijkheden in de zorg te bespreken.
Deel dit artikel hieronder:
Nederland vergrijst en er worden veel mensen tegelijk ouder. Hoe ziet het verpleeghuis van de toekomst er eigenlijk uit? Om die vraag te kunnen beantwoorden, moeten we eerst kijken wat het beeld is van de ouderen van de toekomst. De NZA deed er onderzoek naar in relatie tot de vraag wat dit betekent voor de toekomstige verpleeghuiszorg.
De oudere van de toekomst
De oudere van 2050 is iemand die is opgegroeid in vrijheid, veel technische ontwikkelingen voorbij heeft zien komen en veel kennis heeft van de wereld. Deze oudere is zelfbewust, maakt duidelijke keuzes en weet wat hij/zij wil. Ze willen niet veel concessies doen aan het leven, ook niet als zorg nodig is. Ze gaan altijd op zoek naar het optimale leven en dit is ook de reden dat zij zo lang mogelijk thuis willen wonen. Helaas komt ouderdom met gebreken en ‘de ouderen van de toekomst’ zijn daarom vaker alleen. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek is het aantal alleenwonende 80-plussers in 2040 verdubbelt tot 750.000. Er ontstaat een toenemende vraag naar mantelzorgers, echter nemen deze in aantal af.
Het steeds ouder worden heeft gevolgen voor de complexiteit van de zorgvraag en de ziektelast. Om te beginnen zal men meer last krijgen van ouderdom gerelateerde klachten, die veelal chronisch van aard zijn. Daarnaast krijgt men ook vaker meerdere aandoeningen tegelijkertijd oftewel (complexe) multi-morbiditeit. Dementie zal in de toekomst de grootste ziektelast veroorzaken.
Het verpleeghuis van de toekomst
Maar wat is dan die toekomst van het verpleeghuis? We worden steeds ouder, blijven langer thuis wonen en krijgen steeds meer ondersteuning van technische middelen zoals zorgrobots, slimme meters en valalarmen. Dit alles heeft gevolgen voor de toekomst van verpleeghuizen. Als het thuis niet langer gaat moet men denken aan een beschermde woonvorm.
Toekomstbestendige woonvormen zijn in meerdere varianten denkbaar. Er zijn grootschalige verpleeghuizen, maar er wordt de laatste tijd ook veel ontwikkeld op het gebied van kleinschalige woonvormen. De voorkeur is in grote mate afhankelijk van de persoon, de locatie en soms van de financiële mogelijkheden.
Het verpleeghuis van de toekomst moet toegerust zijn op de oudere mens van de toekomst en diens zorgvraag. Zoals eerder besproken zal er sprake zijn van al dan niet complexe multi morbide zorgvragen. Daarnaast zal het (veelal) gaan om dementerende ouderen. Doordat ouderen langer thuis blijven wonen, is het niet ondenkbaar dat het gaat om dementie in een vergevorderd stadium. Het verpleeghuis van de toekomst dient hierop in te spelen.
Een ander aandachtspunt is het investeren op personeel en het aantrekken van mantelzorgers en vrijwilligers.
Techniek voor het verpleeghuis van de toekomst
Daarnaast is er technisch steeds meer mogelijk om de zorgprofessional te ondersteunen. Wat zijn de kansen van deze zogenoemde domotica en robotica voor het verpleeghuis van de toekomst?
Binnen de domotica zijn er uitgebreide mogelijkheden op het gebied van signalering, bewaking, monitoring en alarmering. Sommige sensoren kunnen los gebruikt worden, maar ook kan veel in nieuwbouw worden verwerkt. Dit kan ook een belangrijke rol gaan spelen bij vrijheids-beperkende maatregelen bij dementiezorg. In dit geval kan de domotica per bewoner persoonsgebonden worden ingezet en kan daar in mate van toepassing worden gevarieerd. Een andere kans is het inzetten van domotica voor het creëren van (gevoelsmatige) vrijheid voor de cliënt: hierbij kan door middel van een polssensor en ingestelde leefgebieden, de cliënt zich vrij begeven in een voor de cliënt individuele leefomgeving. Dit kan variëren van enkel de afdeling naar het restaurant en buiten, waarbij er ook een gps ingesteld worden. Afdelingen zijn hierdoor niet meer zichtbaar gesloten, waardoor naast de cliënt bijvoorbeeld ook familie en zorgpersoneel zich vrij door het gebouw kunnen begeven.
Robotica en andere smarttechnologie kan ook voor welzijnsdoeleinden worden ingezet. Deze technologie biedt activiteiten op het gebied van beweging, spellen, zingen en braintraining. Daarnaast zijn er mogelijkheden om het eigen verleden beeldend te maken voor cliënten door middel van foto’s aangedragen door familie. Voorbeelden van welzijnstechnologie op dit moment ingezet zijn “Zora de zorgrobot” , “de Tovertafel”, “SilverFit” en smart-tv’s. Robotica biedt veel mogelijkheden voor de toekomst. In andere sectoren wordt op dit moment geëxperimenteerd met het inzetten van robotica in de zorg. Echter vraagt het menselijke karakter van de verpleeghuiszorg om een andere benadering. Het gaat daarbij om een intensieve samenwerking tussen het menselijk handelen en robotische ondersteuning.
De plek van het verpleeghuis van de toekomst in de samenleving
Het verpleeghuis zal eigenlijk geen verpleeghuis zijn, maar het middelpunt van een levendige zorgcommunity in de wijk. Zo is de aanwezigheid van een kleine dementievriendelijke buurtsuper fijn voor de bewoners van het verpleeghuis, maar ook voor de bewoners van de omliggende wijk. Het verpleeghuis biedt ruimte aan een wijkcentrum, waar de bewoners komen voor dagbesteding en waar de buurtbewoners ook kunnen deelnemen aan (dezelfde) activiteiten. Daarvoor betalen ze of kunnen als tegenprestatie vrijwilligerswerk doen. Ook kan gedacht worden aan het beschikbaar stellen van appartementen in het complex aan jongeren, waarbij de gedachte is dat deze ondersteuning kunnen bieden aan de bewoners. Bijvoorbeeld een lagere huur waar dan commitment aan bepaalde ondersteunende voorwaarden tegenover staat. Het restaurant binnen het verpleeghuis is eveneens beschikbaar voor mensen uit de wijk. Zo maak je makkelijker verbinding met de wijk (en de maatschappij) en biedt dit perspectief voor het creëren van een netwerk van mantelzorgers of vrijwilligers.
Toe aan een nieuwe uitdaging in de zorg?
Werken in de zorg- en welzijnsector zal door de toenemende vergrijzing alleen maar belangrijker worden. Er zijn niet alleen extra handen nodig, maar ook specialisten die beleid bepalen en met vernieuwende, toekomst bestendigde ideeën durven te komen. Het thema ‘efficiënt werken in de zorg’ zal de komende jaren een leidend begrip vormen. Wil jij onderdeel uitmaken van dit belangrijke kantelpunt in de zorg? Bekijk dan direct onze vacatures of neem contact op om jouw mogelijkheden in de zorg te bespreken.
